انکر بولت های شیمیایی و مکانیکی یا رولبولت
که با نام پیچ لنگر هم شناخته می شوند، برای اتصال اشیاء و صفحات فلزی به سنگ و بتن مورد استفاده قرار می گیرند. انواع مختلف پیچ و مهره های لنگر در شکل و جنس های مختلف در بازار وجود دارد. همه انکر بولت ها از انتهای رزوه شده تشکیل شده اند که می توان آن را توسط مهره و واشر به محل مورد نظر متصل کرد. این پیچ ها در انواع پروژه ها، از ساختمان های استاندارد و سدها و صنایع سیمان و پتروشیمی گرفته تا نیروگاه های هسته ای، مورد استفاده قرار می گیرند. اما همانطور که اشاره شد، کاربرد اصلی انکربولت ها و رولبولت ها اتصال صفحات فلزی به بتن می باشد.
ساده ترین نوع انکربولت متشکل از یک پیچ است که در امتداد سر آن یک میله خم خورده وجود دارد که کار آویز گرفتن را میسر می سازد. همانطور که در شکل 1 دیده می شود، اکثر طرح ها شامل یک پیچ استاندارد با سر شش ضلعی است که قبل از بسته شدن بتن در آن قرار می گیرد. طرح های دیگری نیز وجود دارد که برخی از آن ها شامل یک پیچ و مهره خم شده با یک قلاب در انتها، و یا نوع دیگری از خم شدگی هستند. پیچ و مهره های سنگین، قوی ترین نوع اتصال هستند، اما ریخته گری آن ها دشوار است و معمولا فقط برای ماشین های سنگین نصب شده بر روی سطوح بتنی استفاده می شوند. استفاده دیگر انکربولت ها این است که پایه بتنی یک ساختمان را به دیواره آن وصل می کند. با این کار، ساختمان مقاومت بیشتری در برابر زمین لرزه از خود نشان می دهد. در حال حاضر چندین دستگاه برای کمک به نگهداری و قرار دادن پیچ در بتن وجود دارد. این دستگاه ها عمدتا از پلاستیک کامپوزیت ساخته شده اند. هنگامی که بتن ریخته شده و در حال سفت شدن می باشد، انکر بولت را در آن می بندند. تنها انواع دیگر پیچ ها که می توانند مورد استفاده قرار گیرند، پیچ و مهره های مکانیکی و اپوکسی هستند. پیچ و مهره های اپوکسی از قوی ترین نوع پیچ ها هستند، اما نصب شان نیز بسیار دشوار است.
انواع انکربولت : انکر بولت شیمیایی و انکربولت مکانیکی ( رول بولت )
انکر بولت شیمیایی:
انکر شیمیایی به پیچ هایی گفته می شود که درون لایه‌های بتنی و سنگی، با استفاده از مواد شیمیایی بر پایه ی رزین جاگذاری می گردند. این انکربولت ها برای بارهای سنگین کاربرد دارند و معمولن اتصالی که می سازند از خود ماده‌ی اصلی قوی‌تر است. همچنین با توجه به این که سیستم بر پایه چسب‌های شیمیایی است، در قیاس با انکرهای مکانیکی تنش اضافی به ماده‌ی پایه وارد نمی‌شود و این مساله کاربرد انکرهای شیمیایی برای گوشه‌های کار، زمان‌هایی که تعداد زیادی انکر قرار است نصب شود و همچنین استفاده در بتن‌هایی که کیفیت آن‌ها مشخص نیست و یا مقاومت فشاری آن‌ها کم است، را بیش از پیش می‌کند. گرچه انواع مختلفی از انکربولت ها در بازار وجود دارد، تمام آن ها روش کار یکسانی دارند و از یک رزین به عنوان ماده‌ی پایه و یک ماده‌ی دیگر که باعث گیرایی آن می‌گردد، تشکیل شده اند.
انکرهای شیمیایی یک روش برای اتصال اجزا و قطعات فلزی به بتن است که نسبت به انکرهای مکانیکی انعطاف بیشتری دارد.
انکرهای مکانیکی از جمله انکرهای غلاف بلند یا انکرهای گوه‌ای درون بتن قرار گرفته و با سفت شدن پیچ آن باز می‌گردد. این باز شدن باعث می‌شود انکر دیواره‌ی سوراخ را نگاه دارد و یک اتصال نسبتا محکم ایجاد می‌کند. در حالی که یک انتخاب بسیار محبوب و اقتصادی به نظر می‌رسد، دارای محدودیت‌هایی نیز می‌باشد.
بنابراین برتری انکرهای شیمیایی چیست؟ با استفاده از انکرهای شیمیایی، پیش از قراردادن بولت، درون سوراخ رزین تزریق می‌گردد. با این کار، ماده شیمیایی درون تمام فضاهای خالی را می‌گیرد و با خالی کردن هوا، چسبندگی را ۱۰۰% می‌کند. این چسبندگی بالا ایجاد مقاومت اضافی می‌کند.
در حالی که در انکرهای مکانیکی، طول (عمق کاشت) و قطر دارای محدودیت‌های باربری می‌باشند؛ انکرهای شیمیایی محدودیت عمق کاشت ندارند (البته از لحاظ تئوری)؛ بنابراین می‌توان جهت افزایش باربری، عمق کاشت راد را به میزان دلخواه در نظر گرفت. و همچنین با انتخاب سوراخ با قطر بیشتر و استفاده از راد ضخیم‌تر، ظرفیت باربری مجددا افزایش خواهد یافت.
انکرهای شیمیایی همچنین می‌توانند به سمت لایه‌های خارجی بتن و یا بلوک‌های بنایی مورد استفاده قرار بگیرند. ماهیت غیرانبساطی رادهای شیمیایی شدیدا احتمال ترک خوردن بتن مجاور آن را کاهش می‌دهد. این مساله خصوصا برای دال‌های کم عمق‌تر، یا راه پله‌های بتنی و کاربری‌های مشابه مناسب خواهد بود. در نهایت، استفاده از انکرهای شیمیایی، فرصت ایجاد تغییرات کوچک در راد را در زمان گیرش مواد شیمیایی ایجاد می‌کند؛ در حالی که در صورت استفاده از انکرهای مکانیکی، سوراخ کاری باید با دقت میلی‌متری انجام گیرد و اگر این اتفاق نیفتد، استفاده از انکر امکان‌پذیر نیست.
نقطه ضعف استفاده از انکرهای شیمیایی برای برخی پیمان‌کاران، دشواری نصب آن‌ها می‌باشد. همچنین در صورتی که نصب اشتباه انجام گیرد، ظرفیت باربری انکر زیر سوال خواهد رفت. پیروی کردن مراحل نصب به صورت صحیح بسیار اهمیت دارد، و برای این کار آموزش صحیح پیشنهاد می‌گردد. همچنین اگرچه معمولا تصور بر این است که انکرهای شیمیایی گران قیمت‌تر هستند، این قیاس چندان صحیح به نظر نمی‌رسد، زیرا معمولا برای کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند، خصوصا زمانی که باید الزامات مهندسی خاصی را برآورده کنند. اگر در ارتباط با انتخاب نوع انکرها دچار تردید شدید حتما از راهنمایی کارشناسان ما در دویچ استفاده کنید.
تفاوت انکرها
معمولا برای کسانی که آشنایی زیادی با انکر بولت ها، خصوصا انکرهای شیمیایی ندارند، شناخت تفاوت آن ها ساده نیست. انواع رزین های بکار رفته در انواع انکربولت عبارتند از:
- پلی استر غیر اشباع
- اپوکسی اکریلات یا واینیل استر
- اپوکسی خالص
- سیستم‌های ترکیبی
پلی استر غیر اشباع
این محصول همان رزین آماده واکنش است که برای ساخت ملات تزریقی ۲ جزئی مورد استفاده قرار می‌گیرد، در حالی که هر دو رزین پلی استر غیر اشباع در استایرن(رزین اصلی) حل شده‌اند و رزین‌های پلی استری غیر اشباع بدون استایرن در کنار مونومرهای استایرنی به عنوان حلال مورد استفاده قرار گرفته اند. ملات‌های تزریقی ۲ جزئی ساخته شده از این رزین‌ها، کاربرد سریع و آسانی داشته و با مقاومت شیمیایی اندکشان شناخته می‌شوند.
اپوکسی اکریلات
این رزین‌های واینیل استر و ملات ۲ جزئی تزریقی که از آن‌ها ساخته می‌شود، ترکیب‌کننده‌ی خواص خوب حرارتی و مکانیکی رزین‌های اپوکسی با کاربری سریع و آسان رزین‌های پلی استر غیر اشباع است. رزین‌های واینیل استر نسل جدید بدون استایرن بوده و از دی متاکریلات‌ها به عنوان حلال استفاده می‌گردد. رزین‌های واینیل استر و ملات رزین آماده واکنش ساخته شده از آن‌ها با مقاومت شیمیایی بسیار بالا خصوصا در محیط‌های قلیایی شناخته می‌شوند.
اپوکسی خالص
زمانی که صحبت از انتخاب رزین‌های اپوکسی و ترکیبات سخت کننده‌ی مناسب می‌شود، انتخاب‌های زیادی وجود دارد؛ که در نتیجه‌ی آن شناخت دقیق خواص ملات‌های تزریقی ۲ جزئی امکان‌پذیر شده و امکان انتخاب برای نیازهای خاص را فراهم می‌کند. ملات‌های تزریقی ۲ جزئی اپوکسی رزین سخت شده، با کمک خواص حرارتی و مکانیکی خوبشان و مقاومت فوق‌العاده‌شان در برابر مواد شیمیایی شناخته می‌شوند. مقدار انقباض به دلیل سخت شدن بسیار کم است و خواص خوب ترکیبی باعث تحمل بارهای زیاد در سوراخ‌های الماسی و سایر شکاف‌های حلقه‌ای شکل می‌گردد.
انتخاب آگاهانه انکرهای شیمیایی برای اطمینان از ایمنی و عمر طولانی اتصال بسیار مهم است. زمانی که خواص انواع مختلف رزین به طور کامل درک نگردیده است، انتخاب می‌تواند با دشواری‌هایی همراه باشد. اگرچه با برطرف شدن این مشکل، امکان استفاده از بهترین و مناسب‌ترین محصول فراهم می‌گردد. زمانی که یک نوع به خصوص انتخاب گردید، تنها در صورتی امکان تغییر آن وجود دارد که خواص کاربردی با اهمیت در محصول جایگزین نیز وجود دارد.
انکر بولت های مکانیکی:
این نوع انکر در کشور ما به نام رولبولت نیز شناخته می شود. برای انکرهای مکانیکی یا همان رولبولت ، سایز سوراخ ایجاد شده نقش مهمی ایفا می‌کند. مناسب بودن سایز سوراخ ضروری است، زیرا اگر خیلی بزرگ باشد، نمی‌تواند به خوبی با جداره‌های سوراخ درگیر شود و تحمل بار را ندارد.
رولبولت ها از اصطکاک با محلی که درآن قرار گرفته‌اند، بهره می‌برند. معمولا انتهای رولبولت زمانی که درون سوراخ قرار داده شد، دچار انبساط می شود و این انبساط با تکیه‌گاه به خوبی درگیر شده و انکر را محکم در محل خود نگه می‌دارد. نیروی استفاده شده برای محکم کردن رولبولت مانع از بیرون افتادن آن خواهد شد.
مقایسه‌ی انکر بولت های شیمیایی و انکر بولت های مکانیکی ( رولبولت ):
انکرهای شیمیایی به زمان بیشتری برای گیرایی نیاز دارند. انکرهای شیمیایی زودگیر ممکن است در مدت یک ساعت به گیرایی برسند، اما این زمان معمولا نزدیک ۲۴ ساعت طول می کشد. تا پیش از گیرایی کامل نباید باری به انکر اعمال گردد.
انکرهای شیمیایی دارای یک چسب تزریقی نیز هستند که باعث می‌شود انکر به دیواره سوراخ متصل شود. زمانبرترین و موثرترین مرحله در ظرفیت باربری اتصال، تمیز کردن سوراخ پیش از تزریق چسب است.
تفاوت‌های بنیادین انکرهای شیمیایی و رولبولت ها (انکرهای مکانیکی):
ظرفیت باربری: در ارتباط با ظرفیت باربری این‌گونه نیست که بتوان گفت یکی از انکرها ظرفیت باربری بیشتری نسبت به دیگری دارد. هر دو مدل انکر چه انکر شیمیایی و چه انکر مکانیکی ظرفیت‌های باربری بالایی دارند.
سرعت اجرا: در ارتباط با انکرهای شیمیایی تنها زمانی می‌توان بار را به آن‌ها اعمال کرد که گیرایی به صورت کامل اتفاق افتاده باشد، در حالی که در رولبولت ها به محض پایان نصب امکان بارگذاری وجود دارد. بنابراین در مورد پروژه ایی که زمان در آن ها اهمیت دارد، رول بولت ها انتخاب بهتری هستند. با این حال انکرهای شیمیایی ای نیز در بازار وجود دارد که زمان گیرایی شان بین ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت است، در حالی که انکرهای معمولی بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت زمان نیاز دارند.
عایق بودن انکربولت در برابر آب: در بسیاری از انکرهای مکانیکی (رولبولت ها ) بین انکر و تکیه‌گاه یک فاصله کوچک وجود دارد. زمانی که نگه‌دارنده در خارج از سازه مورد استفاده قرار می‌گیرد، مثلا برای کولر، تابلوها یا حتا آنتن تلویزیون، استفاده از انکر مکانیکی می‌تواند باعث نشت آب به داخل ساختمان گردد. در این شرایط، استفاده از انکرهای شیمیایی انتخاب بهتری است، زیرا مواد شیمیایی فضای بین انکر و تکیه‌گاه را اشغال می‌کنند و اتصال در برابر آب عایق می‌شود. به همین دلیل انکرهای شیمیایی برای اتصالات خارجی که احتمال نشتی در آن ها وجود داردا مناسب تر است.
انواع گسیختگی در انکربولت ها:
بیشتر طول درگیر انکر به دلیل کاشت در مصالح پایه مانند آجر، سنگ، ملات، چوب یا بتن قابل مشاهده نیست. در کارگاه‌های صنعتی، اتصال خطوط تولید، لوله‌ها و تجهیزات گردان به فنداسیون توسط رادهای فولادی رزوه شده مدفون در بتن مسلح مناسب صورت می‌گیرد. متاسفانه مناسب نبودن انکر تا زمانی که یکی از این اتفاقات روی ندهد، قابل شناسایی نیست:
- گسیختگی کششی بولت
- بیرون کشیده شدن
- لرزش جانبی
- گسیختگی محلی
- جداشدگی بتن
در سازه‌های پتروشیمی، از انکربولت ها برای بستن لوله‌های فرآیند و یا ماشین‌آلات به فنداسیون استفاده می‌شود، که امکان انتقال بار به پی و زمین را ایجاد می‌کند. در بیشتر پی های بتنی، اغلب موارد بودجه‌ای برای نگهداری و تعمیرات انکربولت‌ها در نظر گرفته نمی‌شود تا زمانی که شکست به شکل واضح روی دهد. خوردگی معمولا علت گسیختگی انکرها است، فرآیندهای خوردگی با توجه به دیده نشدن انکرها با شتاب بیشتری ادامه می‌یابند. با این حال شناخت علائم مانند لکه‌های زنگ‌زدگی، اگر همراه با انجام اقدام به موقع باشد، می‌تواند از خطر روی دادن حوادث مختلف بکاهد.
برای خرید انواع انکر بولت و رول بولت با بهترین کیفیت های داخلی و خارجی در هر لحظه می توانید با همکاران ما در دویچ تماس بگیرید.
